سایه سنگین و هولناک فرونشست زمین بر روی آثار تاریخی:
تعداد بازدید : 4
فرو نشست ، درد مشترک اصفهان و شیراز
شکاف و ترک خوردگی در برخی بناهای تاریخی شاخص دیده می شود بناهایی که در فرهنگ و تمدن ما نقش عمده ای دارند.بناهایی که حفاظت از آنها وظیفه سنگینی است.
فرونشست در نزدیکی بناها و محوطههای تاریخی
رخدادهای فرونشست که به تازگی نیز در آثار تاریخی تجربه شده و در مرودشت و همچنین اصفهان، با وجود تعدد آثار تاریخی ملی و جهانی، دیده می شود تاسف بار است. و با توجه به اینکه در این زمینه وضعیت سرسامآور و بحرانی گزارش شده، بهتر است برای پایش مخاطرات فرونشست در نزدیکی بناها و محوطههای تاریخی و برنامهریزی در اینباره سرعت عمل بیشتری نشان داده شود. گزارش هشداردهنده رییس بخش زلزلهشناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه و شهرسازی درباره نرخ سرسامآور فرونشست در ایران، نگرانی درباره وضعیت بناها و محوطههای تاریخی را که در معرض این بحران قرار گرفتهاند، تشدید کرده و این پرسش را پیش آورده است که آیا میزان مخاطرات فرونشست در بناها و محوطههای تاریخی سنجیده شده و تدبیر در اینباره چه بوده است.
در واقع انکار آثار فرونشست بر بناهای تاریخی سهلانگاری نسبت به حفظ میراث فرهنگی است و اداره میراث فرهنگی و گردشگری باید وظیفه خود را بدرستی انجام دهد .
فرونشست بناهای تاریخی یک موضوع ملی است
فاطمه داوری مدیرکل حفظ و احیای بناها، بافتها و محوطههای تاریخی وزارت میراث فرهنگی است وی با اعلام اینکه تأثیر فرونشست آنی نیست و در طول زمان خودش را نشان میدهد و مکانیزمهای پایش آن هم در پروژههای مستمر است گفت : در سال گذشته با حضور بخش فنی و مدیران پایگاهها در استانها که تا حدودی درگیر فرونشست بودند، یک دوره آموزشی تخصصی برگزار کردیم که اساتید روشهای سادهای را که میتواند پایش فرونشست را انجام دهد آموختند و از آنها خواستیم در بازه زمانی مشخصی، اطلاعات دقیقی بدهند، چون اطلاعات الان کلی است.
او اضافه کرد: قرار است موضوع بهرهگیری از فناوریهای نوین در این حوزه بررسی شودوی متذکر شد: فرونشست موضوع ملی بوده و امید است در سال پیش رو با افزایش آگاهی و دانش عمومی، شرایط پایش را فراهم کنیم. داوری معتقد است ما اکنون در مواجهه با فرونشست رفتار واکنشی داریم نه کنشی؛ یعنی عامل بیرونی است که نسبت به آن واکنش داریم.
تاثیر فرونشست در طول زمان خود را نشان میدهد
مدیرکل حفظ و احیای بناها، بافتها و محوطههای تاریخی همچنین گفت: که در قالب دستورالعملی که تابع قانون مدیریت بحران تدوین شده است، در تلاشیم تا برنامه حفاظت را در چارجوب تکالیف و ظرفیتها تدوین کنیم. تأثیرات بحرانهایی مثل زلزله آنی است و باید هوشیارتر با آن مواجه شد، ولی تاثیر فرونشست در طول زمان خود را نشان میدهد که در پایش و برنامهریزی باید هوشیاری بیشتری داشت. داوری پایش وضعیت فرونشست در مرودشت و میزان مخاطرات آن برای محوطههای تاریخی پاسارگاد و تخت جمشید، را به زمانی موکول کرد که دادهها در این باره تخصصی و کاملتر شده باشد.
محمد ثابت اقلیدی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس است.
وی گفت: بر اساس مطالعاتی که دانشگاه شیراز روی دشت شیراز و مناطق دیگری از فارس انجام داده است، شکافی که در سالهای گذشته روبهروی صفه تخت جمشید و در فاصله ۲۵۰ متری آن ایجاد شده بود، ۲۰۰ متر طول و یک متر عرض و عمق داشت. چند شکاف نسبتاً عمیق نیز در فاصله ۵۰۰ متری تخت جمشید ایجاد شده که نه تنها بر شدت نگرانیها افزوده، بلکه زنگ هشدار را برای گسترش این شکافها و فرونشستها و بلعیده شدن سازه باستانی تخت جمشید به صدا درآورده است.
وی چاره کار را در انتقال آب از خلیج فارس به استان فارس میداند و گفته است این اقدام باعث بینیاز شدن زمینهای زراعی به سفرههای زیرزمینی شده و در نتیجه از فرونشست بیشتر زمین در تخت جمشید، جلوگیری خواهد شد.او همچنین گفته است: ما دنبال این هستیم که بتوانیم در منطقه مرودشت و پاسارگاد، یکسری انشعاباتی را به کشاورزان اختصاص بدهیم و بنا داریم که هم صنایع از این ابر پروژه منتفع شوند و هم بتوانیم در مرودشت و پاسارگاد برای کشاورزان تامین اعتبار کنیم. ما میخواهیم از این شبکه آبرسانی استفاده کنیم تا چاههای غیرمجاز را به حدقل برسانیم و به امرار معاش مردم هم به عنوان ولی نعمت ما، خدشهای وارد نشود.
فرونشست در قلمرو بزرگ پاسارگاد، تخت جمشید و نقش رستم
محمد درویش پژوهشگر و کنشگر محیط زیست نیز هشدار داد: بخش بزرگی از دشت مرودشت که شامل قلمرو بزرگ پاسارگاد، تخت جمشید و نقش رستم میشود با فرونشست بیش از ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتری مواجه است و هنگامی که فرونشست زمین از ۴ میلیمتر عبور میکند، باید در اسرع وقت ستاد بحران تشکیل شود.